دکتر رضا یعقوبی گفت: خالها به طور کلی به دو دسته بزرگ تقسیم میشوند؛ خالهای مادرزادی که هنگام تولد وجود دارند و خالهای اکتسابی نیز خالهایی هستند که در طول دوران عمر در بدن پدید میآیند.
انواع خال
خالهای مادرزادی به سه دسته تقسیم میشوند؛ خالهایی با اندازه کوچک تا ۱. ۵ سانتیمتر، اندازه متوسط از ۱. ۵ تا ۱۹ سانتیمتر و اندازه ۲۰ به بالا که خالهای مادرزادی غولآسا یا اندازه بزرگ هستند.
این متخصص پوست و مو افزود: خالهای اکتسابی نیز که در اصطلاح پزشکی به آن ملانوسیت اکتسابی گفته میشود به سه دسته تقسیم میشوند؛ ملانویست اینترادرمال دستهای از خالهایی هستند که حالت برآمده و نمایی گنبدی شکل دارند و به رنگ پوست، قهوهای روشن تا سیاه است و معمولا روی این خالها مو رشد میکند. خالهای مرکب آن دسته از خالها هستند که حالت برآمده دارند ولی شکل خیلی گنبدی نیستند. رنگ آنها به رنگ نرمال پوست تا قهوهای روشن، قهوهای تیره تا کاملا سیاه است و روی آنها مو نیز رشد میکند.
دسته سوم خالهای اکتسابی، خالهای مسطح یا جانکشنال هستند؛ این خالها کاملا همسطح پوست هستند و رنگ آنها از قهوهای روشن تا سیاه است و معمولا سایز این خالها تا ۷ میلیمتر است و در آنها مو رشد نمیکند.
اگر از خال خوشتان نمیآید
برای افرادی که به قصد زیبایی یا به هر دلیلی بخواهند خالها را از بین ببرند اساسیترین و علمیترین راه آن جراحی است.
این متخصص پوست و مو گفت: در برخی موارد خالهایی مانند جانکشنال (مسطح) به دلیل تکثیر ملانوسیتها (سلولهای رنگدانهساز) در لایههای سطح پوست، شکل ریزی دارند که غیرقابل جراحی است؛ درست برخلاف خالهای مرکب و اینترادرمال که تکثیر ملانویستها در لایههای عمقی است. در این صورت میتوان با احتباط این خالها را سوزاند، اما در خالهای مرکب و اینترادرمال باید جراحی انجام شود. در عمل جراحی خال، تمام ضایعه یا تمام سلولهای ملانویست در یک جا از بین میرود و کاملا از بدن حذف میشود و کمترین اثری از آن بر روی بدن باقی میماند، در حالی که در صورت سوزاندن خال ممکن است چند سلول رنگدانهساز یا ملانویست بر روی پوست بماند و سوخته نشود و در مدتی دوباره تکثیر شده و رشد کند. بنابراین درصد خطر برگشت خال در جریان سوزاندن به مراتب بیشتر از جراحی است.
خطرات سوزاندن خال
در صورت سوزاندن خال این احتمال وجود دارد که جای خال گود بماند و لک تیرهای به جای بگذارد، در برخی موارد نیز تحریک ناشی از سوزاندن خال ممکن است ساختمان بافتشناسی خال را به گونهای تغییر دهد که به شکل یک خال بدخیم یا ملانوم که بسیار کشنده و مهلک باشد ظاهر شود.
این متخصص پوست و مو یادآور شد: خال همچنین در اثر سوزاندن تحریک میشود و ساختمان بافتشناسی عجیبی پیدا میکند که ممکن است پاتولوژیست به اشتباه آن را ملانوم گزارش کند؛ پس افراد نباید هر خالی را تحریک و دستکاری کنند زیرا موجب عفونت و زخمی شدن خال میشود و حتی ممکن است به شکل یک خال بدخیم و سرطانی تغییر یابد.
اگر فرد خالی در بدن دارد و میخواهد آن را از بین ببرد نخست باید به متخصص پوست مراجعه کرده و معاینه شود تا بتواند خال را علمی و حسابشده جراحی کند. همچنین در ابتدا باید نوع خال مشخص شود زیرا در بعضی موارد، بیماریهای سرطانی به شکل مختلف با خالهای اکتسابی که به رنگ قهوهای هستند اشتباه گرفته میشود.
در بسیاری از آرایشگاهها و سالنهای زیبایی کارهای سوزاندن، فشار و دستکاری خال انجام میشود در حالی که شاغلان در آرایشگاهها اطلاعی از ماهیت و حتی اسم خالها ندارند و این عمل موجب تکثیر این خال و عفونت در طی زمان میشود. بهتر است افرادی که ضایعهای پوستی داشته و تمایل به برداشتن آن دارند ابتدا به متخصص پوست مراجعه و درباره این ضایعه پوست خود سئوال کنند و اگر دکتر معالج، خال را با جراحی از بدن جدا کرد باید حتما این ضایعه را برای امتحان به آسیبشناسان ارجاع دهد.
به گفتهٔ دکتر یعقوی مزیت ارجاع ضایعه پوستی به آسیبشناسی این است که ماهیت ضایعه مشخص و اسم ضایعه به صورت مکتوب و مستند به افراد گفته میشود و همچنین اینکه آیا جراح به طور کامل این ضایعه را با جراحی از بین برده یا بقایایی از آن هنوز در بدن مانده است، مشخص میشود.